Warm en koud goed geregeld voor nieuwbouw

27 januari 2025

Zomers worden warmer. Om ons hoofd toch koel te houden, liggen steeds meer daken vol airco’s. Kantoren, bedrijfspanden, laboratoria en andere gebouwen, overal proberen mensen de binnentemperatuur laag te houden. Dat gebeurt niet altijd even efficiënt, door bijvoorbeeld gebrekkige isolatie. Tegelijkertijd warmen diezelfde airco’s de straten op door warme lucht naar buiten te blazen. Adriaan Penning is teamleider bij Essent Infrastructure Solutions. Hij vertelt over de uitdagingen en oplossingen voor de vraag naar koude.

 

"We leven nog altijd in een klimaat waarin we meer behoefte hebben aan verwarming dan aan verkoeling. Daarop zijn onze gebouwen ingericht. Tegelijkertijd willen we minder uitstoten en van het gas af. De warmtepomp rukt daardoor op. Die onttrekt warmte uit de lucht of bodem en geeft die af in een ruimte. Gebruik je de buitenlucht, dan moet de waterpomp in de winter een groot temperatuurverschil overbruggen, wat zorgt voor een lager rendement. Een hoger rendement behaal je met een bodemgekoppelde warmtepomp. Voor een enkele woning zijn de opstartkosten alleen in verhouding vrij hoog. Warmte uit de bodem is – voor nu – beter betaalbaar bij grootschaliger gebruik, bijvoorbeeld in appartementengebouwen. Belangrijk voordeel is dat je ook koude aan de bodem kunt onttrekken. Daarmee voorzie je in de groeiende behoefte aan koeling in huis.”

Warmte- en koudeopslag

Met een decentraal energiesysteem genaamd WKO – een warmte- en koudeopslag – leg je een soort ring aan langs meerdere gebouwen die je daarop aansluit. Gebruikers nemen vervolgens warmte en koude af, die een warmtepomp omzet op de gewenste temperatuur. Dit kan een centraal geplaatste warmtepomp zijn of een warmtepomp per gebouw, of zelfs per appartement. Vaak blijft per saldo koude over. Dit overschot ligt opgeslagen in de bodem en gebruiken bewoners naar eigen behoefte. De maximale tarieven van koudelevering liggen – net als die van warmte via een warmtenet – vast en zijn gereguleerd door Autoriteit Consument & Markt (ACM). Het gaat daarbij om een vast bedrag per maand.

Decentraal energiesysteem voor nieuwbouw

Hoe werkt dat dan, de aanleg van zo’n decentraal energiesysteem? Waarmee moet je rekening houden? Adriaan legt uit: “Een WKO is uitermate geschikt voor appartementencomplexen. Dit kan technisch al voor kleinere gebouwen, maar 200 of meer woningen per WKO-systeem is ideaal. Dat aantal woningen sluit goed aan op de projectontwikkeling van nieuwbouw. Bij bestaande bouw is de aanleg van WKO wat complexer, vanwege bijvoorbeeld de grote hoeveelheid betrokkenen. En de impact op de omgeving: voor de diepe boringen moeten straten open, wegen worden soms afgesloten. Dat neemt niet weg dat we hier niet mee bezig zijn. Bestaande woningen en gebouwen verduurzamen blijft een belangrijke opgave. ”

Voordelen van bodemenergiesystemen

Met het gebruik van een bodemsysteem is er veel minder uitstoot van CO₂ en geen lokale uitstoot van fijnstof. Daarmee is de impact op het milieu kleiner dan bijvoorbeeld bij gasketels. Adriaan: “Met bodemenergiesystemen koel je efficiënter en energiezuiniger, tot wel 10 keer zuiniger dan met een airco. De bodemtemperatuur is constant. Dat zorgt voor een hoog rendement van de gebruikte warmtepomp en verlaagt de belasting op het energienet. Op wijkniveau kun je namelijk tot wel 2 keer zoveel woningen voorzien van warmte en koude, ten opzichte van warmtepompen die de buitenlucht als bron gebruiken. Voordelen voor gebruikers zitten met name in het hoge comfort binnenshuis. Je betaalt een vast bedrag en kunt daarmee zoveel afnemen als je wilt. Verder is het een vrij zorgeloos systeem, je hoeft je als klant van Essent namelijk niet bezig te houden met onderhoud of vervanging. En de leveringszekerheid is groot. Sterker nog: is er een leveringsonderbreking, dan ontvang je daarvoor een vergoeding.”

Duurzaam comfort met bodemenergie

Met de groeiende behoefte aan duurzame oplossingen voor verwarming en koeling bieden bodemenergiesystemen een efficiënte optie. Door warmte en koude uit de bodem te benutten, kunnen we gebouwen comfortabel verwarmen en koelen. Op hetzelfde moment verminderen we uitstoot. Dit maakt systemen als WKO geschikt voor nieuwbouw, maar ook voor de verduurzaming van bestaande panden. Meer weten over hoe wij warmte- en koude-oplossingen realiseren? Bekijk onze mogelijkheden of vraag vrijblijvend een adviesgesprek aan.