Een warmtepomp is goed voor het milieu én je portemonnee. Het rendement van een warmtepomp is namelijk hoger dan dat van een cv-ketel. Hoe efficiënt je warmtepomp met elektrische energie omgaat, wordt uitgedrukt in de COP en SCOP-waarde. Hierbij geldt: hoe hoger de COP en SCOP, hoe zuiniger je warmtepomp werkt. Wat deze waarden precies betekenen, en waar je op moet letten? We leggen het je graag uit.

De COP-waarde: het rendement van een warmtepomp

De COP van een warmtepomp staat voor Coëfficiënt of Performance. Het is de verhouding tussen de warmte die een warmtepomp levert en de elektrische energie die het verbruikt. Je kunt het zien als een soort rapportcijfer voor de prestaties van de warmtepomp.

Stel: je hebt een warmtepomp hebt met een COP van 4. Dit betekent dat deze 1 kWh elektriciteit verbruikt om 4 kWh aan warmte te produceren. Heeft je warmtepomp een COP van 1, dan produceert je warmtepomp evenveel warmte als deze aan elektriciteit verbruikt.

De COP geeft je een duidelijk beeld van de energie-efficiëntie van je warmtepomp. Een hogere COP betekent: je warmtepomp levert meer warmte voor minder elektriciteit. Dit is niet alleen goed voor het milieu, maar zorgt ook voor een lage energierekening.

De SCOP-waarde: het rendement over een heel jaar

De term SCOP staat voor Seasonal Coefficient of Performance. Het geeft de efficiëntie aan van een warmtepomp over een heel seizoen. De SCOP geeft je een realistischer beeld van het functioneren van een warmtepomp. Niet alleen op een specifiek moment, maar over een langere periode. Het is één ding om te weten hoeveel energie je warmtepomp gebruikt op een koude winterdag, maar het is nog nuttiger om te weten hoe goed deze presteert over een heel seizoen.

De SCOP is dus eigenlijk een soort gemiddelde COP over een heel stookseizoen. Het houdt rekening met schommelingen in de buitentemperatuur en verschillende gebruikspatronen. Dus, als je warmtepomp een hogere SCOP heeft, betekent dit dat deze gedurende het hele jaar efficiënter werkt. Zelfs wanneer de temperatuur varieert.

Factoren die COP beïnvloeden:

Buitentemperatuur: De temperatuur buiten speelt een grote rol bij de efficiëntie van een warmtepomp. Wanneer het buiten kouder is, moet de pomp harder werken om warmte te leveren. Daardoor kan de COP lager zijn bij lagere temperaturen.

Goede isolatie: Hoe meer warmte je nodig hebt, hoe harder de warmtepomp moet werken. Je warmtepomp werkt het best in een huis met goede isolatie. Je pomp hoeft minder hard te werken. Dit zorgt voor een hoger rendement.

Installatiekwaliteit: Een correct geïnstalleerde warmtepomp werkt efficiënter. Het is belangrijk om een professional in te schakelen voor de installatie.

Onderhoud: Een warmtepomp heeft regelmatig onderhoud nodig om op zijn best te presteren. Goed onderhoud kan helpen om de COP en SCOP hoog te houden.

Type warmtepomp: Verschillende soorten warmtepompen hebben verschillende COP's en SCOP's. Deze zijn bijvoorbeeld van een bodem-water warmtepomp hoger dan een lucht-water warmtepomp.

Gemiddelde SCOP en COP van een warmtepomp vergelijken

Er zijn veel verschillende warmtepompen op de markt. Elke warmtepomp heeft een eigen COP- en SCOP-waarde. De COP van een elektrische warmtepomp is gemiddeld tussen de 4 en 6. Dat betekent dat voor elke kWh die de warmtepomp verbruikt, 4 tot 6 kWh aan warmte levert. Het rendement van een warmtepomp met die COP is 400% tot 600%. Ter vergelijking: het rendement van een cv-ketel is gemiddeld 90% tot 100%.

Rendement hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp werkt samen met een traditionele cv-ketel. Het schakelt tussen deze twee energiebronnen op basis van wat op dat moment het meest efficiënt is.

• De COP van een hybride warmtepomp varieert meestal tussen de 3 en 5.

• De SCOP van een hybride warmtepomp varieert doorgaans tussen 3 en 4.

Rendement volledig elektrische warmtepompen

Een all electric warmtepomp werkt volledig op elektriciteit. De pomp haalt warmte uit natuurlijke bronnen zoals de lucht, de bodem of het grondwater. Een compressor brengt deze warmte op een hogere temperatuur voor je verwarming en warme water.

Lucht-lucht warmtepomp

Een lucht-lucht warmtepomp gebruikt energie uit de buitenlucht en zet deze om in warmte voor binnen. Het is vooral handig in gematigde klimaten, waar het zowel kan verwarmen als koelen.

• De COP van een lucht-lucht warmtepomp varieert meestal tussen de 2 en 4.

• De SCOP varieert meestal tussen 3 en 5.

Lucht-water warmtepomp

Lucht-water warmtepompen zijn systemen die warmte onttrekken uit de buitenlucht. Ze zetten deze om in warmte voor het verwarmen van water. Dit warme water kan vervolgens worden gebruikt voor verwarmingssystemen zoals radiatoren of vloerverwarming, of voor warm tapwater.

• De COP van een lucht-water warmtepomp varieert meestal tussen de 3 en 5.

• De typische SCOP van een lucht-water warmtepomp varieert tussen 3 en 4.

Water-water warmtepomp

Een water-water warmtepomp haalt warmte uit grondwater of oppervlaktewater en zet deze om in warmte voor binnenverwarming. Dit type warmtepomp wordt ook wel een geothermische warmtepomp genoemd en is bijzonder efficiënt omdat de temperatuur van het water veel stabieler is dan die van de lucht.

• Voor een water-water warmtepomp varieert de COP tussen 4 tot 5.

• De SCOP voor water-water warmtepompen ligt over het algemeen tussen de 3,5 en 5.

COP voor verwarmen water

De gemiddelde COP voor warmtepompen die zijn ontworpen om sanitair warm water te leveren (zoals warmtepompboilers) is meestal iets lager. Vaak is deze 2 tot 3. Dit komt omdat het over het algemeen meer energie kost om water op te warmen tot de hogere temperaturen die nodig zijn voor sanitair gebruik. Zo heeft een warmtepomp bijvoorbeeld een lager vermogen dan een hr-ketel. Hierdoor kost het meer tijd om je water op te warmen. Laat je dus goed adviseren voordat je een all electric warmtepomp koopt. Het kan zijn, dat een hybride model beter bij je past.

SCOP en COP-waarden berekenen

De COP en SCOP-waarde geven dus aan wat het rendement van een warmtepomp is. Dit wil zeggen: de hoeveelheid warmte de warmtepomp afgeeft per per eenheid energie die de warmtepomp verbruikt. Het berekenen van deze waarden is relatief eenvoudig. Hieronder volgt een stapsgewijze handleiding:

Stap 1: Bereken de COP

De COP bereken je door de hoeveelheid warmte die de warmtepomp afgeeft te delen door de hoeveelheid elektrische energie die het verbruikt. Heeft je warmtepomp een COP van 1, dan produceert je warmtepomp evenveel warmte als deze aan elektriciteit verbruikt.

Formule COP-waarde van een warmtepomp:

Geleverde warmte in kWh : elektriciteitsverbruik in kWh = COP

Een warmtepomp die 12 kW afgeeft op een moment, en waarvan de compressor 3 kW verbruikt heeft dus een COP van 12 kW : 3 KW = 4

Stap 2: Bereken de SCOP

De SCOP is vergelijkbaar met de COP, maar houdt rekening met temperatuurschommelingen gedurende het jaar. Om de SCOP te berekenen, moet u de COP berekenen voor verschillende buitentemperaturen en deze vervolgens gemiddeld over het jaar.

Stel dat je de prestaties van je warmtepomp gedurende vier verschillende perioden in het jaar hebt gemeten, elk met een andere COP (Coëfficiënt of Performance):

1. Winter: COP = 2.5
2. Lente/Herfst: COP = 3.0
3. Zomer: COP = 3.5

Ook heb je de geschatte bedrijfstijd van je warmtepomp gedurende deze perioden:

1. Winter: 1200 uur
2. Lente/Herfst: 800 uur
3. Zomer: 1000 uur

De totale bedrijfstijd van de warmtepomp gedurende het jaar is dus 1200 + 800 + 1000 = 3000 uur.

Nu kun je de SCOP berekenen door de COP's te vermenigvuldigen met de respectieve bedrijfstijden, deze op te tellen en te delen door de totale bedrijfstijd:

SCOP = ((2.5 x 1200) + (3.0 x 800) + (3.5 x 1000)) / 3000 = 2.93

Dit betekent dus dat de warmtepomp gemiddeld 2.93 keer meer warmte-energie produceert dan de hoeveelheid elektrische energie die het gedurende het jaar verbruikt.

Let op: dit is een voorbeeld. In werkelijkheid moet je rekening houden met veel meer factoren. Zoals de specifieke temperaturen gedurende deze perioden, het type warmtepomp en de verwarmingsbehoefte van het gebouw. Wil je hier meer over weten? Onze adviseurs helpen je graag verder.

Adviesgesprek aanvragen

Veelgestelde vragen over het rendement van een warmtepomp (COP en SCOP)

Wat is de COP van een warmtepomp?

De Coëfficiënt of Performance (COP) van een warmtepomp is een maat voor de efficiëntie waarmee het elektriciteit omzet in warmte, uitgedrukt als een verhouding van de hoeveelheid warmte die het produceert tot de hoeveelheid elektriciteit die het verbruikt.

Wat is de SCOP van een warmtepomp?

De Seasonal Coefficient of Performance (SCOP) is een gemiddelde COP over een heel stookseizoen, rekening houdend met variaties in temperatuur buiten en verwarmingsvraag gedurende verschillende tijden van het jaar.

Wat is een goede COP voor een warmtepomp?

Een goede COP voor een warmtepomp ligt meestal tussen de 3 en 5. Dit betekent dat het 3 tot 5 kWh warmte kan produceren voor elke kWh stroom die het verbruikt.

Hoe wordt de COP van een warmtepomp berekend?

De COP wordt berekend door de hoeveelheid warmte die het produceert te delen door de hoeveelheid elektriciteit die het verbruikt.

Hoe beïnvloeden weersomstandigheden de COP van een warmtepomp?

Weersomstandigheden, met name de buitentemperatuur, kunnen de COP beïnvloeden. Bij lagere temperaturen moet de warmtepomp harder werken om warmte te produceren. Dit zorgt voor een een lagere COP.