Het prijsplafond uitgelegd: van proces tot uitwerking

De betaalbaarheid van de energierekening is mede door de energiecrisis belangrijker dan ooit. Niet alleen voor Essent, maar ook in de politiek staat dit onderwerp hoog op de agenda. Diederik Mohr, Regulatory & Public Affairs Advisor, werkte afgelopen jaar aan de uitwerking van het compensatiepakket. Het prijsplafond is één van de maatregelen uit het compensatiepakket dat vanaf 1 januari is ingevoerd. Hiermee helpen we consumenten hun zorgen over een hoge energierekening te verlichten.

Om te begrijpen hoe en waarom het prijsplafond tot stand is gekomen, is het belangrijk om inzicht te geven in een stuk historie. Diederik: “Begin vorig jaar liepen de energieprijzen enorm op. We zagen een aantal zorgwekkende gebeurtenissen in de markt en bij huishoudens. En we zagen dat klanten hun termijnbedrag niet proactief gingen verhogen, met als gevolg dat hun termijnbedrag niet paste bij de stijgende prijzen. Daarnaast zagen we dat een groep klanten juist het termijnbedrag ging verlagen, om geld te sparen voor andere stijgende kosten.” Essent werkt veel samen met branchevereniging Energie-Nederland. Op initiatief van Essent is er vanuit Energie-Nederland een brief gestuurd naar het kabinet, waarin werd gezegd: we willen graag in gesprek, omdat we een bijdrage willen leveren aan het verlichten van de risico’s van onze klanten. “Het kabinet heeft hier gehoor aan gegeven en ambtenaren beschikbaar gesteld. Vanaf mei zaten we wekelijks met elkaar samen en er ontstond al snel een werkgroep.”

Die werkgroep heeft met elkaar een aantal maatregelen ontworpen. Het prijsplafond is weliswaar in een later stadium uitgerold, maar het is daar ontwikkelt en bedacht. Diederik legt uit waarom deze maatregel er pas later kwam: “Het kabinet was in het begin in de veronderstelling dat het prijsplafond op grond van Europese regelgeving niet mogelijk was.” Tot het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) concludeerde dat het wel mogelijk was en het Energie-Nederland hiervan op de hoogte bracht. “Het was op een vrijdagavond toen we dat telefoontje kregen. Er is dat weekend door ontzettend veel personen gewerkt aan een eerste versie van het prijsplafond.” Sindsdien heeft het prijsplafond vele varianten gekend. “Uiteindelijk zijn we uitgekomen op de huidige variant. Met een volumegrens, een prijsgrens en een toets op de winstmarge van energiebedrijven."

Door het prijsplafond is de prijs die een klant betaalt voor gas en elektriciteit gemaximeerd. Dat betekent dat de klant nooit meer gaat betalen dan een vastgestelde prijs. Alles wat de klant boven de volumegrens verbruikt wordt doorberekend voor het tarief uit het energiecontract. Toen een van de eerste versies van het prijsplafond werd gepresenteerd zat daar een ander gebruikersvolume in. “Daarna realiseerde het ministerie zich dat er specifieke groepen zijn met een hoger verbruik aan bijvoorbeeld elektriciteit. Denk aan mensen die een warmtepomp hebben of om medische redenen gebruik maken van een elektrisch apparaat. Om die reden is de volumegrens verhoogd van 2.400 naar 2.900 kilowattuur per jaar.” Door het prijsplafond heeft de consument 1 jaar lang zekerheid over de maximale hoogte van de energieprijs. En dat is volgens Diederik erg belangrijk in een markt die hij “ontzettend volatiel” noemt.   

Diederik ziet ook positieve effecten van de energiecrisis: “Die crisis is natuurlijk vreselijk voor huishoudens die hierdoor geraakt worden. Maar paradoxaal genoeg zien we ook meer bewustwording bij de consument over zijn of haar energieverbruik. Bewuster omgaan met energie en hierop besparen helpt de consument om de energierekening onder controle te houden, maar het is ook goed voor het klimaat.” Om consumenten bewust te maken van hun gedrag is de overheid vorig jaar de campagne ‘Zet ook de knop om’ gestart. “Dit is een hele belangrijke incentive vanuit het kabinet. Gek genoeg stimuleert de hoge energieprijs ook tot energiebesparing.”

Diederik zelf bespaart ook op zijn energieverbruik: “Ik zet de thermostaat op 19 graden. Door mijn baan bij Essent ben ik me erg bewust van mijn energieverbruik. We moeten daarin ook onze verantwoordelijkheid nemen en er met z’n allen zuinig mee omgaan.” En hoe hij de toekomst voor zich ziet? “Het prijsplafond stopt op 1 januari 2024. Als de markt er tegen die tijd nog hetzelfde uitziet, dan is het probleem voor de consument nog steeds groot. We moeten hier een visie op ontwikkelen en nadenken over een oplossing voor 2024.”