30 oktober 2023
De inzet voor een duurzamere wereld groeit. Regelgeving verandert en klanten vragen steeds vaker om een groenere distributieketen. Al deze veranderingen sporen de transportsector aan om koolstofvrij te worden. In vrachtvervoer over korte afstanden bereiken elektrische vracht- en bestelwagens op batterijen in de eerste use cases al een Total Cost of Ownership (TCO) gelijk aan diesel. Hoe anders is dat voor zwaar transport voor lange afstand. Deze sector koolstofvrij maken is een enorme uitdaging door de lange afstanden in combinatie met een hoog laadvermogen. Volledig elektrificeren is hier niet altijd de oplossing. Groene waterstof, dus volledig hernieuwbaar geproduceerde waterstof, kan dat wel zijn.
Zware bedrijfsvoertuigen zijn volgens de Europese Commissie verantwoordelijk voor ongeveer 25% van de CO2-emissies van het wegvervoer in de EU en voor meer dan 6% van de totale CO2-emissies in de EU. Ondanks enkele verbeteringen in de efficiëntie van het brandstofverbruik in de afgelopen jaren, stijgen deze emissies nog steeds. Dat komt vooral doordat vrachtverkeer over de weg toeneemt. Vorig jaar bleven dieseltrucks bovendien favoriet voor kopers in de Europese Unie, goed voor 96,6% van alle nieuwe registraties in 2022.
Waterstof als alternatief voor diesel- en elektrische voertuigen biedt een belangrijke kans voor het verduurzamen van de zware transportsector. Wanneer logistieke bedrijven waterstof als energiebron voor hun wagenpark omarmen, dan levert dat een aantal voordelen op. Hiermee wordt hun concurrentiepositie versterkt.
Brandstofcelvoertuigen (FCEV's) die op groene waterstof rijden, produceren geen uitlaatgassen. Het enige bijproduct van hun werking is namelijk waterdamp. Dit is een belangrijk voordeel ten opzichte van traditionele vrachtwagens die op diesel rijden. En dat is niet alleen goed voor het milieu, maar draagt ook bij aan wereldwijde duurzaamheidsdoelstellingen. Sluiten bedrijven zich daarbij aan, dan versterkt dat hun milieureputatie, terwijl ze voldoen aan strenge wettelijke eisen.
Vergeleken met elektrische voertuigen tanken vrachtwagens op waterstof een stuk sneller. Een brandstofcelvoertuig met een actieradius van 800 kilometer tankt bijvoorbeeld in minder dan 20 minuten. En dat is cruciaal voor logistieke en zware transportbedrijven die afhankelijk zijn van tijdgevoelige leveringen en ononderbroken transportdiensten nodig hebben. Een ander voordeel: waterstof heeft een aanzienlijk hoge energiedichtheid. Dat betekent dat een brandstofcel aandrijflijn relatief weinig weegt. Een FCEV-truck met een actieradius van 800 kilometer weegt tot 2 ton minder dan een elektrisch batterij voertuig.
De technologie die nodig is voor waterstoftrucks is ontwikkeld en wordt steeds vaker toegepast. Bekende leveranciers komen op korte termijn met nieuwe waterstoftrucks. De waterstofinfrastructuur neemt daarnaast in rap tempo toe. Zo is het aantal waterstoftankstations wereldwijd in de afgelopen 5 jaar meer dan verdubbeld. Toch zijn de meeste stations alleen bestemd voor privévoertuigen. Subsidies spelen dan ook een cruciale rol in het versnellen van de ontwikkeling van waterstoftankstations voor zware bedrijfsvoertuigen.
Wil zwaar transport op waterstof levensvatbaar zijn op de lange termijn, dan is een betrouwbare en duurzame waterstofvoorziening essentieel. Zowel op nationaal als internationaal niveau werken bedrijven en overheden om technologieën te verbeteren en hernieuwbare energiebronnen te integreren in het waterstofproductieproces. In de Europese waterstofstrategie is bijvoorbeeld de doelstelling opgenomen om tot 10 miljoen ton hernieuwbare waterstof in de EU te produceren. Daarnaast wil de EU in invoer van 10 miljoen ton hernieuwbare waterstof tegen 2030 mogelijk maken.
De vooruitgang in technologieën voor waterstoftrucks, samen met de voortdurende ontwikkeling van een robuuste en toegankelijke infrastructuur, maakt uiteindelijk de weg vrij voor een groener en duurzamer transportlandschap. Naarmate meer wagenparkbeheerders hierin willen meegaan, worden stabiele waterstofvoorziening en voortdurende investeringen in de waterstofeconomie steeds noodzakelijker om de wijdverspreide invoering ervan te versnellen.
Financieringsregelingen en subsidies, samen met stijgende fossiele brandstofkosten, maken waterstof een steeds concurrerender component voor zwaar transport. Zo trekt het kabinet € 125 miljoen uit om ondernemers de overstap naar waterstof te laten maken. Dat levert de komende jaren naar verwachting 40 nieuwe waterstoftankstations op, en tot enkele duizenden voertuigen op waterstof. Vanaf maart 2024 kunnen ondernemers subsidie aanvragen.